Son dövrlərdə aparılan bir tədqiqat göstərir ki, qlobal temperaturun artması daha çox meşə yanğınlarının baş verməsinə səbəb olur və bu, hər il zəhərli tüstü udma səbəbindən 12,000-dən çox ölümə yol açır.
Nature Climate Change jurnalında dərc olunan bu tədqiqat, son dövrlərdəki qlobal istiləşmə tendensiyasının, dünyada daha çox ərazidə meşə yanğınlarının baş verməsinə səbəb olduğunu və hər il bu yanğınlardan yaranan tüstü səbəbindən 12,000-dən çox insanın öldüyünü göstərir.
Əvvəllər, Yaponiyanın Milli Ətraf Mühit Araşdırmaları İnstitutunun rəhbəri Dr. Park Chae Yeon tərəfindən aparılan başqa bir tədqiqat, 2010-cu illərdə, təxminən 100,000 insanın PM2.5 kimi incə hissəciklər ehtiva edən tüstü udma səbəbindən il ərzində öldüyünü qiymətləndirmişdir. Bu cür toz ağciyərlərə nüfuz edə və bədənin dövran sisteminə daxil ola bilir.
Araşdırmaçılar mövcud iqlim şəraitində bitki örtüyü və meşə yanğınları üçün üç model araşdırmış və iqlim dəyişikliyi təsirlərini tamamilə aradan qaldıran dördüncü model ilə müqayisə etmişdir. Araşdırma nəticələrindəki dəyişkənliyə baxmayaraq, Birləşmiş Krallıq, ABŞ, Almaniya və Çin də daxil olmaqla səkkiz ölkəni təmsil edən müəlliflər, qlobal istiləşmənin PM2.5-in udulması ilə əlaqəli ölümləri artırdığını razılaşmışdır.
Araşdırmaçılar həmçinin meşə yanğını tüstüsünün sağlamlığa təsirlərinin ola bilsin ki, aşağı qiymətləndirildiyini düşünür. Bu, xüsusilə narahatdır, çünki yanğınlar tərəfindən istehsal olunan zəhərli hissəciklər digər çirklənmə mənbələrindən daha təhlükəlidir.
Avstraliya Milli Universitetinin Epidemiologiya və Populyasiya Sağlamlığı Mərkəzinin rəhbəri Professor Hilary Bambrick, 2019-2020 yay meşə yanğınları zamanı milyonlarla avstraliyalının uzunsürən təhlükəli tüstü çirkliliyinə məruz qaldığını qeyd edib.
“Bu, o dövrdə yüzlərlə ölümə səbəb oldu və çox sayda insan üçün uzunmüddətli sağlamlıq problemləri yaratdı,” – dedi o.
Birləşmiş Krallıq və Belçikadan olan alimlərin apardığı başqa bir tədqiqat, iqlim dəyişikliyinin meşə yanğınları riskini artırdığını, xüsusən Avstraliya, Siberiya və Afrikanın savanna otlaqları kimi ölkələrdə olduğunu ortaya çıxardı.
Bəzi bölgələrdə, temperaturun artması meşə yanğını riskinin artmasının əsas amilidir, digər bölgələrdə isə aşağı rütubət səviyyələri əsas təsir edən faktordur.
