Çin’deki bir neçə təsisata bağlı biologiya gruplaşı, ABŞ-dan bir həmkarları ilə birgə, cynomolgus makakalarına diabet dərmanı olan metforminin verilməsinin onların bir çox orqanlarındakı yaşlanmanı azalda biləcəyini tapıb, bu orqanlar arasında beyin də var.
Onların Cell jurnalında dərc etdikləri məqalədə, qrup metforminin bədənə təsirini öyrənmək məqsədilə apardıqları demək olar ki, dördillik tədqiqatı və bu tədqiqatdan nə öyrəndiklərini təsvir edirlər.
Əvvəlki tədqiqatlar və sübutlar, tarixən 2-ci tip diabet xəstələrinin müalicəsi üçün verilən metformin dərmanının müəyyən dərəcədə yaşlanma əleyhinə komponentə malik olduğunu göstərib. Bu dərmanı gəmiricilər, milçəklər və vermeqlərə verən araşdırmalarda gəncləşmə əlamətləri aşkar edilmişdir, uzun müddət bu dərmanı istifadə edən insanlar da dərmanı daha uzun müddət içdikcə daha gənc hiss etdiklərini bildiriblər. Bu yeni cəhdin bir hissəsi kimi, tədqiqat qrupu məməlilərin bioloji yaşına dərmanın təsirini daha dərindən öyrənmək məqsədilə 40 aylıq bir tədqiqat apardı.
Bu qrup 12 yaşlı kişi cynomolgus makakasına və 18 digər cynomolgus makakasına hər gün dərmanı 40 ay boyunca verib. Tədqiqat zamanı, araşdırmaçılar bir neçə orqandan toxuma nümunələri topladılar, makakaların beyinlərini görüntülədilər və bioloji yaşlarında hüceyrə səviyyəsindəki dəyişiklikləri izləmək üçün fiziki və zehni testlər keçirdilər.
Tədqiqat qrupu, makakaların bir çox orqanında, o cümlədən böyrək, ağ ciyər və dəri, bioloji yaşlanmanın yavaşladığına dair sübutlar tapdı. Onlar həmçinin ən çox fayda gördüyü görünən orqanın beyin olduğunu da aşkar etdilər.
Bütün makakalar yaşa bağlı enişin yavaşladığını gördü. Bəzi makakaların sinir fəaliyyəti, 6 yaş daha gənc olan eyni tip makakanın sinir fəaliyyətinə bənzəyirdi. Dərmanın beyin yavaşlamasına necə kömək edə biləcəyini daha yaxından öyrənmək üçün araşdırmaçılar, bu dərmanın hüceyrələri NRF2 adlı proteini istehsal edən hüceyrələri aktivləşdirdiyini tapdılar ki, bu da əvvəlki tədqiqatlarda iltihab dövründə hüceyrə zədələnməsindən qoruduğu göstərilmişdir.
Tədqiqat qrupu, tədqiqatlarının yalnız bir cinsə fokuslandığını, müddətinin qısa olduğunu və iştirak edən makakaların sayının az olduğunu qəbul edir. Buna görə də daha irihəcmli və uzunmüddətli tədqiqatlar aparılmasını, o cümlədən insan testlərini təklif edir.
Məlumat mənbəsi:
[Yuanhan Yang və b. Metformin kişi makakalarında yaşlanma saatını yavaşladır, Cell (2024)]. DOI: 10.1016/j.cell.2024.08.021
