Boğazdan qanla qarışıq selik atmaq, soyuqdəymə, qrip və ya pnevmoniya kimi nəfəs yollarının infeksiyalarının ümumi simptomudur, lakin bu halda qan olması narahatlıq yarada bilər. Selikdə yeni qan olması, infeksiyalar, iltihablar və ya xərçəng kimi ciddi alt xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Bu məqalədə, bu vəziyyətin səbəblərini, diaqnostika və müalicə variantlarını müzakirə edəcəyik.
Boğazdan qanla qarışıq selik atmaq, hansı xəstəlikdir?
Aşağıdakı xəstəliklər və vəziyyətlər qanla qarışıq selik atmağa səbəb ola bilər:
- Nəfəs yolu infeksiyaları: Yuxarı ya da aşağı nəfəs yollarının bakterial və ya viral infeksiyası, selik atılmasına və bununla yanaşı qan atılmasına səbəb ola bilər. Nəfəs yolu infeksiyalarına pnevmoniya, bronxit, vərəm və sinusit daxildir.
- Öd xərçəngi: Öd xərçəngi, qanla qarışıq selik atmağa səbəb ola biləcək zərərli bir vəziyyətdir, xüsusən də irəliləmiş mərhələlərdə. Öd xərçəngi kişilər və qadınlar arasında ən yaygın xərçəng növlərindən biridir.
- Pulmonar emboliya: Pulmonar emboliya, qanın ayaqlardakı damarlar vasitəsilə ağciyərlərə doğru hərəkət edərək qan dövranını dayandıran bir qan laxtasıdır. Bu xəstəlik sinə ağrısı, nəfəs darlığı və qanla qarışıq selik atmağa səbəb ola bilər.
- Xroniki obstruktiv pnevmoniya: Xroniki obstruktiv pnevmoniya, nəfəs almaqda çətinlik yaradan və selik atmağa səbəb olan xroniki bir ağciyər xəstəliyidir. Bu xəstəlik hava yollarında və ağciyər toxumasında zərər yarada bilər, bu da qan damarlarını partladaraq qanın atılmasına səbəb olur.
- Vərəmlik: Vərəmlik, ağciyərləri təsir edən bakterial infeksiyadır və qanla qarışıq selik atmağa səbəb ola bilər. Vərəmlik vaxtında müalicə edilməzsə, ölümcül bir infeksiya ola bilər.
Boğazdan qanla qarışıq selik atmağı diaqnoz etmək
Boğazdan qanla qarışıq selik atmanın altında yatan səbəbi tapmaq üçün həkim fiziki müayinə aparacaq və diaqnostik testlər tələb edə bilər, bunlara daxildir:
- Sinə rentgeni: Sinə rentgeni, ağciyərlərdəki anormallıqları, məsələn pnevmoniya və ya öd xərçəngi aşkar etməyə kömək edə bilər.
- CT Skanı: CT skanı, ağciyərlərin daha detallı görüntülərini təqdim edərək hər hansı bir anormallığı və ya şişi müəyyən etməyə kömək edir.
- Selik mədəni: Selik mədəni laboratoriya testi, selikləri araşdırarak infeksiyaya səbəb ola biləcək bakteriyaların, virusların və ya göbələklərin varlığını müəyyən edir.
- Bronxoskopiya: Bronxoskopiya, kameralı çevik bir borunun hava yollarına daxil edilərək ağciyərlərin araşdırılması və toxuma nümunələrinin biopsiyası üçün toplanmasını əhatə edən bir prosedurdur.
- Pulmonar funksional test: Pulmonar funksional test, ağciyərlərin necə işlədiyini ölçərək xroniki obstruktiv pnevmoniyanı diaqnostikaya kömək edə bilər.
Boğazdan qanla qarışıq selik atmanın müalicəsi
Boğazdan qanla qarışıq selik atmağın müalicəsi altında yatan səbəbdən asılı olacaq. Müalicə variantları aşağıdakılar ola bilər:
- Antibiotiklər: Səbəb bakterial infeksiya olduğu halda, bakteriyaları öldürmək üçün antibiotiklər təyin ediləcək.
- Bronkodilatorlar: Bronkodilatorlar hava yollarını açmağa kömək edən dərmanlardır, bu da nəfəs almağı asanlaşdırır. Bu dərmanlar, xroniki obstruktiv pnevmoniya və astma müalicəsində geniş istifadə olunur.
- Xərcəlik və radiasiya terapiyası: Öd xərçəngi üçün, sümüğü kiçiltmək və xərçəng hüceyrələrini öldürmək üçün xərcəlik və radiasiya terapiyası tövsiyə edilə bilər.
- Antikoagulantlar: Pulmonar emboliya üçün, daha çox qan laxtalarının qarşısını almaq məqsədilə antikoagulantlar və ya qan durulaşdırıcı dərmanlar təyin edilə bilər.
- Cərrahi əməliyyat: Bəzi hallarda, bir şişi və ya zədələnmiş ağciyər toxumasını çıxarmaq üçün cərrahi əməliyyat tələb oluna bilər.
Qarşısını alma
Boğazdan qanla qarışıq selik atmanın qarşısını almaq üçün nəfəs yolu sağlamlığınıza diqqət yetirmək vacibdir. Siz:
- Siqareti buraxın: Siqaret içmək, öd xərçəngi, xroniki obstruktiv pnevmoniya və digər nəfəs yolu xəstəliklərinin əsas səbəbidir. Siqareti buraxmaq bu vəziyyətlərin inkişaf riskini azalda bilər.
- Çirkləndiricilərə məruz qalmaqdan qaçın: İkinci əl siqaret, toz və kimyəvi maddələr kimi çirkləndiricilərə məruz qalma, ağciyərləri idarə edə bilər və nəfəs yolu infeksiyaları və xəstəliklərinin riskini artırar.
- Yaxşı gigiyena praktikası: Əllərinizi mütəmadi olaraq yumaq, öskürdükdə və ya aksırdıqda ağızınızı örtmək və xəstə olan insanlarla yaxın təmasdan çəkinmək, nəfəs yolu infeksiyalarının qarşısını almağa kömək edə bilər.
- Peyvənd olun: Qrip peyvəndi və pnevmokok peyvəndi kimi peyvəndlər, nəfəs yolu infeksiyalarının və komplikasiyaların qarşısını almaq üçün kömək edə bilər.
Nəticə
Boğazdan qanla qarışıq selik atmaq ciddi alt xəstəliklərin əlaməti ola bilər və bu simptomu yaşadığınızda tibbi yardım almalısınız. Tez diaqnoz və müalicə proqnozu yaxşılaşdıra və komplikasiyaların riskini azalda bilər. Bu vəziyyətin qarşısını almaq üçün, sağlam həyat tərzi, yaxşı gigiyena və peyvəndlərlə mükəmməl nəfəs yolu sağlamlığını qorumaq vacibdir.
Məlumat mənbələri:
- Amerika Ağciyər Assosiasiyası. (2022). Qanla selik atmaq.
- Amerika Xərçəng Cəmiyyəti. (2022). Öd Xərçəngi üçün Əsas Statistika.
- Milli Ürək, Ağciyər və Qan İnstitutu. (2021). XOPD.
- Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzləri. (2022). Vərəmlik (TB).
- Mayo Klinikası. (2022). Pulmonar Emboliya.
- MedlinePlus. (2022). Bronxoskopiya.
- MedlinePlus. (2022). Selik Mədəni.
- MedlinePlus. (2022). Antikoagulantlar.
- Milli Ətraf Mühit Sağlamlığı Elmləri İnstitutu. (2021). İçi havanın çirklənməsi.
- Prosedurun Sağlamlıq Təşkilatı. (2021). Nəfəs yolu infeksiyalarının qarşısını alma.
