Kişilərdə saç tökülməsinin səbəbləri ilə bağlı bəzi yanlış anlamalar mövcuddur…
Bu yanlış anlamalar, bu problemdən əziyyət çəkən insanlar üçün qarışıq ola bilər və bir kişinin saç tökülməsinin səbəbini başa düşməsi, müalicə üsullarını axtarmadan əvvəl vacibdir.
Saç tökülməsindən əziyyət çəkən kişilərə kömək etmək məqsədilə, aşağıda əsas səbəbləri izah edirik və kişilərin saçlarını niyə itirdiklərinə dair bəzi şayiələri də inkar edirik.
Kişi tipli saç tökülməsi
Kişilərdə saç tökülməsi hallarının əksəriyyətində səbəb androjenetik alopesiyadır, eyni zamanda “kişi tipli saç tökülməsi” adlanır.
Kişilərin saçı, adətən, pubertatadan sonra təbii olaraq incəlməyə başlayır. Bu proses kişilər yaşlandıqca davam edir. İyirmi yaşında olan kişilərin təxminən 20%-i kişi tipli saç tökülməsi əlamətləri göstərir. Bu rəqəm, qırx yaşında olan kişilər üçün 40%-ə, qırx beş yaşında olanlar üçün isə 50%-ə yüksəlir.
Kişi tipli saç tökülməsinə səbəb olan üç əsas amil vardır: genlər, hormonlar və zaman.
Genlər
Kişi tipli saç tökülməsi, kişinin valideynlərindən irsi olaraq keçir. Lakin alimlər bu saç tökülməsi genlərinin kişiyə necə keçdiyini tam olaraq bilmir. Məsələn, bir qardaş saç tökülməsindən əziyyət çəkə bilər, digəri isə tam saçlı ola bilər.
Siz saç tökülməsi genlərinin daşıyıcısı ola bilərsiniz, amma özünüzdə saç tökülməsi problemi yaşamaya bilərsiniz. Eyni zamanda, saç tökülməsinə meyil ananın tərəfdən irsi olaraq daha yüksəkdir.
Qeyd etmək vacibdir ki, yalnız saç tökülməsi genlərinin mövcudluğu saç itirilməsinə səbəb olmayacaq, hormonların və zamanın olması genlərin özünü ifadə etməsinə imkan verir.
Hormonlar
Dihidrotestosteron və ya DHT, testosteronla əlaqəli bir hormondur ki, o, saç tökülməsi prosesini başlatmağa səbəb olur və testosteronun 5 alfa-reduktaza adlı fermentlə reaksiya verdiyi zaman yaranır.
Saç follikulları DHT-yə məruz qaldığında, onlar kiçilməyə başlayır. Bu, bu follikullardan gələn saçların daha incə və qısa olmasına səbəb olur. Zamanla, bu follikullardan gələn saçların böyüməsi tamamilə dayanır.
Kişilər, adətən, başlarının müəyyən bir hissəsindəki follikulların yarısından çoxunun DHT-yə məruz qaldığını görməyə başladıqda saç tökülməsini hiss etməyə başlayırlar.
Zaman
DHT, yalnız bir gecədə saç follikullarını təsir etmir. Follikulların təsirlənməsi və nəticələrin görünməsi üçün zaman tələb olunur.
DHT səviyyələri, bir şəxsin genləri və yaşı saç tökülməsinin nə qədər sürətlə baş verəcəyinə təsir edir. Həddindən çox saç tökülməsi olan kişilər, 30 yaşına çatmadan çox sayda saçını itirirlər, digərləri isə otuzlarının sonlarında və ya qırxların ortasında problemi hiss etmədən yaşaya bilərlər.
Ümumilikdə, kişi tipli alopesiyadan əziyyət çəkən şəxslər, yavaş və sürətli saç tökülməsi dövrlərini, eləcə də tamamilə saç tökülməsi olmaması dövrlərini müşahidə edəcəklər.
Norwood kişi tipli saç tökülməsi təsnifatı
Bu, kişilərdə genetik saç tökülməsini kateqoriyaya bölməyə kömək edən bir sistemdir. Çox sadə şəkildə, kişi tipli alopesiyanın müxtəlif mərhələlərini göstərir. Sistem, iki əsas saç tökülməsi modelini əhatə edir: biri şakakdan başlayan və digəri taçdan başlayan modeldir.
Kişilərdə saç tökülməsinin səbəbləri ilə bağlı yanlış anlamalar
Pis dövriyyə:
Başdakı pis dövriyyə, kişi saç tökülməsi üçün səbəb deyil. Əgər bu səbəb olsaydı, transplantasiya edilən saçlar tamamilə böyüməzdi.
Kepka və şlem:
Normal şəkildə, əksinə sıx olan və ya sürtünmə yaradan bir şəkildə kepkaların taxılması saç tökülməsinə səbəb olmur. Saç tökülməsindən əziyyət çəkən bir çox kişi kepka taxdığı üçün insanlar, kepkaların səbəb olduğunu düşünməyə başladılar. Bu doğru deyil.
Pis baş dərisi gigiyenası:
Bu nəzəriyyə heç bir elmi sübutla dəstəklənmir; əgər bu doğru olsa, daha az yuyunan kasıb ölkələrdə yaşayan insanların hamısı saçsız olardı. Bu da o deməkdir ki, başının müəyyən bir hissəsində saç tökülməsi olan hər kəs, o hissəyə heç bir su və ya sabun vurmadı. Bu əlbəttə ki, mümkün deyil.
Həddindən artıq baş dərisi gigiyenası:
Pis baş dərisi gigiyenası nəzəriyyəsilə oxşar olaraq, bu da doğru deyil. Saç tökülməsi kişilərdə, tez-tez yuyunma və şampun normal hala gəlməzdən çox əvvəl meydana gəlib. Və kişilər daha tez-tez saç yumağa başladıqdan sonra, alopeciyanın artması ilə bağlı heç bir sübut yoxdur.
Tez-tez fen istifadə etmək:
Fen düzgün istifadə edilmədikdə saçı yandıra və tökülməsinə səbəb ola bilər, amma, istisna hallarda, yanan saçın yerini yeni saç alacaqdır.
Stress:
Stress saç tökülməsinə səbəb ola bilər, lakin saç tökülməsi üçün genetik meyili olmayan birinin stresdən dolayı saçını itirə biləcəyinə inanılmır. Stress, telogen effluvium adlı bir saç tökülməsi növünə səbəb ola bilər, amma bu, geri dönməz kişi tipli saç tökülməsi ilə sinonim deyil.
Ümid edirik ki, bu məqalə kişilərin saç tökülməsi səbəblərini aydınlaşdırmağa kömək edib.
